Tuy nhiên, nét khắc sát trong tia mắt đã mờ dần. Luyện kể đã từng
nung nấu ý định trốn trại. Nhưng hơn một năm nay, tâm hồn quỷ ám đó đã
có nhiều lục vấn, day dứt.
Sự đổi thay ấy, Luyện cho biết đã đến từ những ứng xử đầy tình người
của cán bộ quản giáo. Năm qua, kết quả cải tạo của Luyện đạt khá. Anh ta
đã nói về nỗi khát khao được làm người một lần nữa. Phải chăng, chút
mầm thiện mong manh ấy đang lớn dần dưới sự chăm bẵm của những người
thầy nơi đây?
Những ngày mới nhập trại
Lịch sử tư pháp Việt Nam đã ghi nhận vụ án Lê Văn Luyện như một ví dụ
kinh hoàng nhất của tội phạm vị thành niên. Ngày 24/8/2011, Lê Văn
Luyện đã giết chết vợ chồng chủ tiệm vàng Ngọc Bích (ở Phương Sơn, Lục
Nam, Bắc Giang) cùng con gái nhỏ 18 tháng tuổi. Con gái lớn của họ 8
tuổi bị chém đứt tay. Sau khi hạ sát dã man các nạn nhân, Luyện đã cướp
đi số tài sản gần 1 tỷ 300 triệu đồng.
Vụ án đã gây rúng động cả nước bởi sự tàn bạo, man rợ. Dư luận chờ
đợi những hình phạt nghiêm khắc nhất dành cho tên sát nhân máu lạnh này.
Thông thường, những tên cướp như Luyện luôn phải đối diện với án tử. Đó
là sự trả giá tương xứng với tính chất, mức độ của tội ác. Tuy nhiên,
quy định về độ tuổi áp dụng hình phạt tử hình đã cho Luyện cơ hội thoát
chết. Tính đến thời điểm gây án, Luyện còn thiếu 54 ngày nữa mới tròn 18
tuổi. Cho nên dù đã phạm hàng loạt trọng tội thì tổng hợp hình phạt mà
Luyện phải gánh chịu chỉ là 18 năm tù.
|
Phạm nhân Lê Văn Luyện trao đổi với PV. |
Ngày 4/6/2012, Lê Văn Luyện đến Trại giam số 3 (thuộc Tổng cục 8 - Bộ
Công an) để thụ hình cải tạo. Ở giữa vùng đồi núi cách TP Vinh hơn
100km, trên diện tích khoảng 700 hécta thuộc địa bàn xã Nghĩa Dũng
(huyện Tân Kỳ, Nghệ An), Trại như một ốc đảo chứa đựng trong nó một xã
hội thu nhỏ.
Thiếu tá Hoàng Công Thành (Trưởng phân trại số 1) cho biết: "Khi mới
nhập trại, Lê Văn Luyện tỏ ra khá ngang tàng. Không chỉ thiếu tự giác
chấp hành nội quy và kỷ luật lao động của trại, Luyện còn "dính" vào mấy
vụ việc nghiêm trọng. Năm 2013, anh ta đã đứng tên nhận thay một gói
quà gửi theo đường bưu phẩm vào Trại cho phạm nhân. Đó là một gói kẹo
trông bình thường nhưng bên trong là ma túy. Một lần khác, Luyện đánh
lại Đội trưởng phạm nhân khi bị nhắc nhở về ý thức lao động. Sau những
sự việc trên, Luyện đều bị kỷ luật".
Kể với tôi về những ngày đầu "ăn cơm tù" tại Trại 3, Luyện thẳng thắn
cho biết: "Khi mới nhập trại, một số "đại ca" đã "thổi" vào cháu những
suy nghĩ tiêu cực. Đang buồn bã, chán nản vì "tù lâu, án dài", cộng với
cá tính ngang tàng... nên cháu phớt lờ mọi quy định. Sau lần bị phạt cùm
đầu tiên, cháu càng thêm căm tức các thầy. Lúc này cháu chỉ muốn trốn
trại và nung nấu cách thoát ra. Không chỉ riêng cháu, bất cứ ai rơi vào
cảnh tù đầy đều có khao khát được tự do.
|
Phạm nhân Lê Văn Luyện.
|
Trốn không được thì bất tuân, phá phách cho xả nỗi bực dọc bên trong.
Cháu lại là thằng chẳng còn gì để mất. Cả xã hội đã lên án, coi cháu
như con quỷ khát máu, không thể cải tạo. Người ta chỉ nhăm nhăm đòi bắn.
Gia đình cũng vì cháu mà tan nát. Bố thì đi tù, em trai thất học, mẹ
cháu cũng vì suy nghĩ mà lâm bệnh... Cháu đã quen sống bản năng từ nhỏ,
không chịu nghe ai, làm việc không cần suy nghĩ, nên việc nảy sinh tư
tưởng chống đối là dễ hiểu thôi".
Được biết, diễn biến tâm lý của Luyện luôn trong tầm mắt kiểm soát
của Trại. Tại đây, chỉ những phạm nhân có ý thức chấp hành nội quy và kỷ
luật lao động, mới được bố trí ra ngoài ruộng đồng nương đồi làm việc.
Còn trường hợp như Luyện phải lao động dưới sự giám sát nghiêm ngặt,
trong phạm vi bảo vệ.
Đại tá Bùi Minh Châu (Phó Giám thị) kể: "Phạm nhân Luyện có tiếng ở
ngoài đời, nhưng vào đây, so với nhiều phạm nhân chúng tôi đang quản lý
thì chưa có "tuổi" gì cả, nếu xét về thứ bậc, đẳng cấp, thủ đoạn, vây
cánh... trong thế giới tội phạm. Đây Trại giam loại 1, chuyên giam giữ
phạm nhân cộm cán, nguy hiểm nhất, có mức án rất cao từ mọi miền đưa
đến. Do làm tốt công tác quản lý và cảm hóa giáo dục phạm nhân, kết hợp
với nắm tình hình, kịp thời giải quyết những nhân tố bất ổn, nên từ
nhiều năm nay Trại không để xảy ra bất kỳ cuộc vượt ngục, trốn trại
nào".
Tự vấn để đổi thay
Lúc tôi đến Trại giam số 3 xin gặp Lê Văn Luyện vì muốn biết tên "sát
thủ" ngày ấy bây giờ ra sao, Thiếu tá Hoàng Công Thành đã nói ngay:
"Trước đây đã có một số nhà báo tới hỏi chuyện rồi đành phải về tay
không, vì Luyện lầm lỳ, không chịu hợp tác. Nhưng hơn một năm trở lại
đây, anh ta đã có một số chuyển biến tích cực, như vượt nhiều định mức
công việc, chấp hành khá tốt nội quy của Trại và kỷ luật lao động. Kết
quả xếp loại cải tạo của Luyện năm 2014 đạt khá".
Gặp Luyện sau giờ lao động tại xưởng gia công mi mắt giả, anh ta
trông khá rắn rỏi. Trên khuôn mặt khá dễ nhìn, nét u uẩn và tàn bạo
trong ánh mắt đã mờ dần. Thay vào đó là thái độ tích cực, chủ động khi
tiếp xúc. Luyện cho biết vẫn giữ được 55kg, sức khỏe tốt, không ốm đau
bệnh tật gì.
-
Cháu bắt đầu có những suy nghĩ tích cực từ khi nào?
- Từ tháng 9/2013, vì lỗi không chấp hành kỷ luật lao động, đánh lại
anh Đội trưởng nên cháu bị cùm chân 10 ngày trong buồng kỷ luật. Cũng
trong thời gian đó, cán bộ Giáp, quản giáo Thành đã thường xuyên xuống
thăm, phân tích cho cháu thấy điều hơn, lẽ phải. Mặc dù cháu phạm kỷ
luật nhưng các chú ấy không tỏ thái độ ghét bỏ, mà rất kiên trì thuyết
phục để cháu hồi tâm chuyển ý. Họ khuyên giải cháu nhiều điều, còn
khuyên cháu đọc sách về đạo Phật trong Tủ sách Hướng thiện của Trại.
Cách nói chuyện của họ gần gũi như bậc cha chú khuyên dạy con cháu.
|
Phạm nhân Lê Văn Luyện lao động cải tạo tại Trại giam số 3. |
Chính sự chân thành ấy đã giúp cháu nhận ra rằng, cháu vẫn sẽ được
đón nhận trở lại cộng đồng nếu thành tâm hối cải, sửa chữa. Những ngày
đó cháu tự vấn lương tâm rất nhiều. Lời chú Giáp, chú Thành nói luôn
văng vẳng bên tai. Dần dần, cháu nhận ra mình chưa bao giờ thực sự nghe
ai nói. Vậy là cháu suy ngẫm rất kỹ và thấy điều cán bộ bảo ban là đúng.
Suy nghĩ thông suốt rồi cũng là lúc cháu hết thời gian kỷ luật, được
trở lại buồng. Cháu đã thay đổi cách sống, tích cực hơn trong công việc
và chấp hành nội quy Trại.
-
Việc cháu viết thư xin lỗi gia đình nạn nhân như thế nào? Cháu
đã viết những gì? Có phải là những suy nghĩ thực sự chân thành của cháu
không?
- Thời gian qua, Trại giam có mở cuộc vận động phạm nhân viết thư xin
lỗi. Đây là dịp để chúng cháu nhìn nhận lại mọi tội lỗi của mình đã gây
ra. Cháu đã hưởng ứng bằng việc viết hai lá thư xin lỗi. Một lá gửi ông
ngoại của các nạn nhân, một lá cháu gửi cho bố mẹ.
Trong thư gửi gia đình nạn nhân, cháu viết: hằng đêm, mỗi khi nhắm
mắt lại là hình ảnh chém giết lại hiện lên trước mắt. Cháu như bị quả
báo vì toàn mơ thấy bị người ta cầm dao súng đuổi theo chém giết, làm
cháu bị cụt chân, cụt tay, bị xẻo từng miếng thịt và vứt vào vạc dầu
sôi. Sau mỗi cơn ác mộng, người cháu lại ướt sũng mồ hôi, không tài nào
ngủ lại được nữa.
Cháu cứ nghĩ mãi tại sao mình lại giết người tàn bạo đến thế. Lúc đó
cháu như con chó dại, cứ gặp người là cắn. Cháu rất ân hận vì đã không
tu chí học hành tử tế, mà lại tụ tập, đàn đúm lêu lổng, mới dẫn đến hậu
quả làm tan nát gia đình người ta và làm cả gia đình mình dính vào vòng
lao lý.
Cháu hận bản thân rất nhiều và thấy không xứng đáng có mặt trên cuộc
đời này nữa. Và nếu cháu chết đi để làm người ta sống lại được thì cháu
sẵn lòng xin được chết, dù cái chết có như thế? nào cháu cũng cam lòng.
Trong thư, cháu đã hứa cải tạo thật tốt để đánh đuổi con quỷ trước đây
đã ngự trị, điều khiển cháu. Cháu sẽ làm hết sức mình để trở thành một
con người lương thiện... Tất cả những điều trên cháu đã viết từ suy nghĩ
thật sự trong thâm tâm của mình.
- Ngoài giờ lao động, cháu làm gì?
- Cháu đọc sách. Hiện nay, cháu đang đọc các cuốn sách về đạo Phật,
Kinh Dịch và Khí công, có trong "Tủ sách Hướng thiện" ở các buồng giam.
Trước đây cháu không để ý đến chúng, nhưng nay nhờ đọc sách Phật mà tâm
hồn cháu bình an dần trở lại. Cháu sẽ kiên trì sám hối để dần đoạn tuyệt
với cái tâm ác độc trong mình. Ngoài ra, vào ban đêm cháu còn luyện khí
công để ổn định về sức khỏe và giúp tâm được an tĩnh.
- Cháu muốn làm gì khi được ra trại?
- Vì cháu không có tiền bồi thường dân sự cho gia đình nạn nhân nên
rất khó được miễn giảm án. Cháu cũng nghĩ không nên sốt ruột, cứ thuận
theo tự nhiên. Nếu được ra trại, cháu muốn làm nghề Đông y, cắt thuốc
chữa bệnh cứu người, để mong gột rửa, chuộc lại lỗi lầm tày trời mà cháu
đã gây ra. Chú ơi, chú có thể gửi vào đây cho cháu xin mấy quyển sách
thuốc Đông y được không?